Vietnampoetry
BẦU TRỜI VÀ NGHĨA TRANG CON CHỮ
(Kiều Giang)
Nàng bước ra từ chốn hồng hoang, với những nơ-ron xám tinh anh, nàng bảo ta lục lọi trong ẩn ức libido, vì nàng ghen với những Mona Lisa trong hồn ta, nên nàng bắt ta phải phơi bày cái ký ức hoang dã của ta ra trước mắt nàng tất cả những hình thù của loài âm mao chất chứa trong thiên đường và ngục thất mà ta tự xây trên bước đường du mục, qua tuyết băng, sa mạc, qua từng ngày khô khốc, từng đêm thức trắng nồng nàn, nhưng ta không có những Mona Lisa để cho nàng xem, ta chỉ còn trong hồn những con chữ, vừa lượm ở ven đường, mà có khi, con người cũng đã lãng quên.
Ngày hoang, đêm hoang, ta chắt chiu từng con chữ như những con ốc muôn màu long lanh vớt lên từ lòng biển sâu câm lặng, dành để làm chuỗi hạt đeo vào cổ nàng, hóa thân thành những vần thơ chắp cánh cho nàng bay lên. Nhưng nàng bảo rằng, trong thế giớ đảo điên, chênh vênh bóng chim trên nền trời đầy gió bão của kim tiền và gươm giáo, hận thù, những vần thơ kia sẽ nổi trôi lạc lõng, xin chàng hãy cởi chuỗi ngọc ra khỏi cổ em.
Không đâu em, ta sẽ trở về lượm lặt những chữ nghĩa còn tiếc thương tiếng chim của những sớm mai hồng vương trên mái tóc, dành dụm cho sự cứu chuộc của một thời mạc vận giống người, để ta đi tìm về siêu nhân trong mắt Nietzsche, ta lại ngồi bên nàng mà chữ nghĩa rẩy run phủ lên người nàng, thành những viên ngọc trai lóng lánh. Ta đưa nàng đi tìm lòng vị tha trong con chữ, để đạn bom và quyền lực không nhân danh thứ đạo đức bịp bợm mù lòa, nghệ thuật trở nên phù phiếm và phật chúa cũng chỉ được đưa ra để lừa bịp viễn vông, không tu chính tâm linh, cuộc tồn sinh sẽ trở nên vô nghĩa, ta trở về đồng cỏ mịn xanh, ngát hương hoa dại, để ta yêu nàng như yêu con chữ từ thời bập bẹ nguyên sơ.
Rồi từng ngày, ta vẫn phải băng qua những nghĩa trang chôn cất những con chữ hàng ngàn năm, những áng văn chương tuyệt bút, miệng há hốc ngước nhìn vầng trăng không chịu tắt, làn mưa réo rắt dáng thu, những con chữ tái sinh từ nơi nghĩa trang hoang lạnh, hay sinh ra từ sông núi kỳ vỹ hoang vu, lung linh trong khoảng trời kim cổ, từ lòng đam mê trắc ẩn của giống người, vì còn đoái thương cho thời tàn úa văn chương, không bao giờ tàn lụi. Nàng ơi, ta chẳng có gì đáng giá để cho nàng đâu, kể cả bóng dáng của nàng Mona Lisa mà Leonardo Da Vinci bỏ lại, chỉ có những con chữ còn sống mãi trên bầu trời phủ kín hồn ta.
NẮNG THÁNG NĂM
(Hoa Mai)
Đã tháng Năm rồi ư, cảm xúc tột cùng phấn khích ngày đại lễ cuối tháng Tư vẫn chưa hết những dư ba . Xuân dịu dàng đang ấm ức nhường chỗ cho Hạ về. Sáng nay xuống vườn, nắng chớm Hè vàng tươi long lanh trên những lá cây ngọn cỏ đẫm sương đêm. Hình như nắng có một chút phấn khích, có một chút bồng bột, có một chút lả lơi…Tôi để những tia nắng tinh nghịch đó liếm láp lên gò má trần của mình. Buột miệng thích thú: Ôi nắng dậy thì cũng quái làm sao.
Ngày hôm qua có cơn mưa đi nghiêng, mấy luống hoa tôi cưng như trứng mỏng , bị gió làm ngã rạp. Lòng đang tiếc lửng, nắng lên, các bông hoa đều cố gồng sức ngóc đầu lên, màu sắc đậm hơn, tươi hơn. Các luống hoa tràn một sức sống mới, hoa bướm, hướng dương , mai xanh, cúc quỳ, Cẩm tú, bạch thanh mai, cẩm mai cùng rướn lên khoe sắc. Nắng đầu mùa đeo trang sức lên sắc hoa.
Lây lan thứ sinh khí từ nắng, từ hoa. Tôi dắt xe ra đường hòa vào nắng đầu mùa. Đường làng thênh thang, một đàn trâu béo tròn vì cỏ xuân, lưng nhẫy nắng, thong thả đi kín đường. Một cái xe tải chạy phía sau đàn trâu nổi còi xin đường, nhưng giọng còi không có gì sốt ruột. Có lẽ, khung cảnh thanh bình khiến mọi thứ chậm lại để hưởng thụ. Tôi ngồi trên xe, bấm điện thoại bắt ngay khoảnh khắc đẹp đẽ của sáng tháng Năm, bắt luôn cả tia nắng đang tưới tắm vạn vật.
Người ta nói cái gì đầu mùa cũng đẹp, cũng hấp dẫn. Mưa đầu mùa, cây trái đầu mùa, cảm xúc đầu mùa, mối tình đầu…Vì nó mới, vì nó trong trẻo tinh khôi, vì nó đang hồn nhiên cống hiến, vì nó chưa kịp nhuốm sự đòi hỏi quyền lợi.Nắng đầu mùa cũng thế. Những tia nắng thanh xuân trong trẻo vàng rượi chưa kịp bị gió bụi cõi trần làm khô khốc nóng bỏng. Thứ nắng truyền năng lượng cho cỏ cây sông hồ, sau một mùa Xuân mơn man hoa cỏ sinh sôi.
Nắng thả mình tinh nghịch soi bóng xuống mặt nước trong như gương. Nước thích thú nháy mắt lấp lánh với nắng, cả hai xoắn xuýt lay động thành những vòng sóng bạc sóng vàng, bức tranh trần gian sáng tháng Năm đầy thần thái phú quý sang chảnh. Nắng sà xuống những dãy hoa hường hai bên đường làng đoạn quốc lộ 15 đi qua xã Khánh sơn, lôi mùi hương huyễn hoặc của hoa hường đang ngái ngủ trong sương sớm ướp thoảng lên không gian…Mùi hương len lỏi vào tận mọi ngõ ngách châu thân khiến vòng xe cũng lâng lâng. Chín mươi chín ngọn núi trầm mặc trong sương của dãy Thiên Nhẫn chắc cũng đang ngây ra vì mùi hương của các loài hoa dại như sim, mua bị thức dậy vì nắng khuấy động mà tỏa hương.
Theo nắng, tôi chạy qua con đê nhỏ. Nắng quỳ xuống những vạt hoa xuyến chi, hoa cỏ tím ven đê, như tấm áo mùa xuân đang phơi chưa kịp cất. Câu thơ của Tố Hữu như bay lượn trước đầu xe” suối dài xanh mướt nương ngô/ bốn phương lồng lộng thủ đô gió ngàn”. Tiếng suối trên khe Kẹp, trên động chủ róc rách, trong ” như một tiếng hát xa”. Nắng lồng gió, gió chở hương. Tôi như bay lâng trong nắng dậy thì. Những bãi ngô xanh mướt , những ruộng dưa, ruộng đậu trái nở căng, xanh bát ngát dọc triền Lam. Cánh đồng lúa xanh đậm dần đổi màu trong nắng mới để cúi đầu dâng hạt.
Nắng đầu mùa, nắng dậy thì đâu chỉ làm đẹp cho tự nhiên. Nắng dùng năng lượng thanh xuân trong sạch để rèn luyện cây cối trưởng thành chuẩn bị đón mùa Hạ nắng đỏ. Nắng non này giúp lúa , ngô, lạc , đậu mẩy hạt dâng mùa vui thôn trang. Nắng non làm hồng má thiếu nữ. Nắng dọi lên cây vông vang bên đường đỏ rực những bông cuối cùng, nhường chỗ cho phượng thắp lửa sân trường. Nắng đầu mùa như cô gái dậy thì đánh thức bao rạo rực xung quanh. Nhất là những cô cậu học trò . Nắng đan ríu ríu lên những vòng quay xe, nắng gợi bồi hồi trên những trang lưu bút khi năm học sắp kết thúc chia xa. Nắng thơm lắm trên vai áo trắng, trên suối tóc tuổi hoa niên. Nắng dậy thì khơi gợi và lan tỏa niềm hứng khởi cống hiến sáng tạo lên trang vở kỳ thi cuối năm học.
Nắng dậy thì đầu mùa đổ thơm lên chăn chiếu mền gối của bà, của mẹ giặt giũ phơi phóng cất đặt sau mùa nàng Bân, mùa nồm tháng Tư ẩm ướt. Nắng dậy thì cũng gieo niềm hưng phấn cho tôi , lớp người già tưởng chừng đã ” biết tuốt sự đời” , không còn ngạc nhiên trước bất cứ điều gì. Nhưng nắng đã thổi một niềm sinh khí ấm áp mới mẻ lên tâm hồn khô cằn của tôi. Làm tôi bất chợt thấy mình như muốn bay thoát ra khỏi chính mình mà tung tăng theo nắng như sáng nay. Cả đến cơn gió cũng thôi vô tình, bị nắng khích động , bị nắng làm thơm, thổi tung mái tóc ngắn của tôi. Trong cơn vô thức, tôi nheo mắt chúm môi muốn gửi một nụ hôn cho gió cho nắng đầu mùa quê tôi.
LINH LAN HƯƠNG SẮC THÁNG NĂM
(Trần Thảo Vy)
Tôi thích khoảng thời gian của tháng Năm nhất trong năm, bởi vì tháng Năm là cốt mốc chuyển mình sau một mùa đông dài đằng đẵng.Tháng năm khoan thai, cho nắng mới ùa về, hong niềm hoài bão đã hoạch định sẵn, sau nhưng ngày bị ngưng trệ, chưa đủ duyên phát khởi. Tháng năm nồng nã, thanh mát tươi tẩm lên vạn vật niềm hi vọng, những bất an lo lắng cũ mốc cứ thế mà dần thoát nhẹ, bẫng trong bốn bề tĩnh lặng.Ngày tàn vào đêm mà ngào lên hương sắc êm đềm diệu vợi xa xăm. An trú tâm thức trong hương nồng nàn thanh tao của hoa Mai lily, tôi như muốn níu tháng năm còn sót lại nơi đây. Mai lily, một loại hoa chỉ có duy nhất vào tháng Năm ở Châu Âu, với cái tên tiếng Việt rất thanh nhã, Linh Lan hay còn gọi là hoa Lan Chuông .
Khỏi đầu hay kết thúc đều trong một vòng tròn, vậy đích đến hay đi, chẳng phải nằm trọn trong quy luật bất di bất dịch của vũ trụ rồi sao. Xuân chỉ còn là kỷ niệm, cảm xúc chùng chình quẩn trong tiết thời, gian díu gọi mùa sang .Thời gian như phóng một mũi tên lao vào không gian mất dạng, xuân chỉ còn hương mùa.Có ai đo được không gian mà tính chi li cho cảm xúc đầy vơi.Có ai đo được khoảng cách của mặt trời với mặt đất là bao xa ? mà tính buổi bình minh tàng hình vào hoàng hôn tía đỏ.Không gian không thể đo lường, chỉ biết lúc tàn ngày vào đêm, khoảng cách không gian, vẫn chỉ mường tưởng hình dung của trí não.Nên hoài nghi luôn tồn tại, có ai đo được lòng người, đôi khi một vòng tay ôm nồng nàn rồi cũng trở thành xa lạ, chỉ là kỷ niệm khi cạn duyên.
Tháng Năm mây lãng đãng, gửi vấn vương lên vòm trời xanh thẳm, vời vợi loang theo cả mùi hương trang nhã, quẩn trong gió quyện đủ đầy cung bậc trong sắc xuân còn sót lại đầu hạ. Chớm hạ, nắng chưa đủ gắt gao để gom những dư tàn cháy khát, nhưng vẫn đủ để níu hương nồng thanh tao của hoa Mai lily. Mùa mê mải ướp hương sóng sánh trên mái tóc đã bạc thếch màu thời gian. Cứ mỗi độ tháng Năm về, người ta lại thấy hoa lan chuông mọc khắp nơi. Kỳ lạ đặc tính hoa lan chuông chỉ mọc ở những nơi ẩm thấp, ẩn bên chiếc bóng của cây sồi già sừng sững trong các khu rừng nguyên sinh, hay trong các công viên xanh rợm bóng xanh trên nước Đức vào cuối xuân. Khi những bông hoa trắng muốt Mai lily xuất hiện, cũng là lúc dấu hiệu mùa đã sang hè .
Tàn xuân, người Châu Âu háo hức đón đợi ngày lễ phục sinh như một phần tất yếu trong đời sống của họ, đa phần người Châu Âu theo đạo Thiên Chúa chính thống, họ gọi mùa xuân là ngày vào mùa, ngày của lễ phục sinh cũng chính là ngày Chúa tái sinh trên cây thấp tự. Hoa Lan Chuông có tên tiếng Đức là Maiglöckchen, May lily là tên tiếng Anh. Hoa như chiếc chuông nhỏ, vì thế tên loại hoa này được dịch sang tiếng Việt Nam là hoa Lan Chuông, hình dáng hoa như giọt nước mắt.Truyền thuyết kể rằng, vẻ kiều diễm đẹp đến nao lòng của hoa Lan Chuông, được mọc lên từ giọt nước mắt của Đức mẹ Maria . Đức mẹ đã khóc bất lực trước nỗi đau của Chúa, khi Người bị đóng đinh trên cây thập tự giá . Hình ảnh đau đớn rỉ máu trên xác thân của Chúa, đã làm lay động triệu triệu đức tin của những tín đồ Kito giáo .
Nhiều năm sau này, hoa Lan Chuông được các linh mục trồng để trang trí nhà thờ .Hoa Linh Lan còn là biểu tượng nấc thang dẫn tới thiên đàng, bởi hoa lan chuông mọc ra xếp hình, như những bậc thang trắng muốt, nối nhau đổ xuống, màu trắng của hoa kiều diễm trong vắt, mong manh khiêm nhường, nhưng đầy kiêu hãnh, khiến cho ai đã ngắm cũng phải khơi lòng trắc ẩn nâng niu những cánh hoa. Những chiếc chuông nhỏ xinh thơm ngát nồng nã e lệ, tạc vào nhãn quan một sự kính cẩn tuyệt đố day dứt vô tận. Giọt nước mắt hay hoa Lan Chuông, được khắc họa trong những tích chuyện mà tôi được nghe kể.Hình ảnh những con chiên ngoan đạo trong các trường dòng. Ánh mắt người có đạo ngước lên kính cẩn trên cây thập tự . Những con chiên lặng lẽ dâng hiến đức tin, cầu nguyện dưới chân tượng Chúa Resu trong các thánh đường. Không gian tĩnh mịch, thấm đẫm vẻ đẹp tâm linh thuận hằng . Vì thế mà ánh mắt của người theo đạo Kitô giáo, có nét đẹp rất đặc biệt . Người có đạo sóng mắt buồn hút hồn người đối diện,gợi bao thương cảm và chí tò mò .
Ngày bé dại, khi còn ở Việt Nam tôi bị cuốn theo đám bạn, chơi bên ngoài của khu nhà thờ Khói Đồng. Tôi không biết vì sao nó được gọi với cái tên dung dị như vậy, khác với cái uy nghi trầm mặc đầy bí ẩn của tòa tháp nhà thờ Xanhtuma với một cái tên khác đối diện khu phố nhà tôi.Tôi theo đạo Phật,nhưng lớn lên trong khu phố cũ của xứ giáo Nam Định. Hàng ngày tiếng chuông nhà thờ Xanhtuma, vọng lại từ bãi đất trống phía trước ngân nga.Tiếng chuông gióng giả, thoạt nghe như hối thúc từng hồi liên tiếp, nhưng kỳ thực tiếng chuông chậm dãi, được lên cót theo đúng khung giờ giây phút, làm sao mà vội vã cho được. Nhiều lần, tụi trẻ chúng tôi chơi trốn tìm đuổi bắt nhau trong khuôn viên khu nhà thờ cổ, thình lình tiếng chuông gióng lên, gần tới mức mỗi chúng tôi đều giật mình thon thót, cảm tưởng những bức tường cũ kỹ rêu phong kia cũng rung nghiêng theo cả cái đỉnh chóp của nóc nhà thờ .
Binh bong binh bong, vang vọng cả một thời thơ ấu.Tiếng chuông khảm vào lòng trắc ẩn của những đứa trẻ ngày ấy, đến bây giờ tiếng chuông nhà thờ vẫn theo trong dòng suy tưởng, sống mãi trong tâm thức của tôi.Trong dĩ vãng đẹp đẽ, vẫn gióng lên hồi chuông tâm. Nơi cất giấu những đôi mắt đẹp hút hồn, những đôi mắt buồn sâu thẳm, như sương như khói phảng phất liêu trai. Trong ánh mắt đẹp chất chứa miền nhẫn nại vô tận, phải chăng nội lực của ánh mắt đẹp là sự bi mẫn không đối kháng nên trở thành vô giá chăng ? Hay đúng hơn là ánh mắt đẹp của người có đạo, không có sân hận. Họ bằng lòng chấp nhận tất thẩy những nghịch cảnh và cả những điều không may mắn từ cuộc đời .Tất cả đều được dâng hiến cho đấng tối cao. Amen lậy Chúa lòng thành, xin được cột rửa tội lỗi, ban phép thánh thiêng liêng .
Đêm nay trong ánh nền mờ ảo lung linh, hương May Lily cô quyện trong không gian đặc quánh của tiết trời đầu hạ. Miên man xúc cảm, nhắm mắt tận hưởng, tôi lần tìm ký ức, phiêu hồn mình vào câu chuyện tình đau thương của chàng trai xóm đạo quê tôi năm ấy. Ánh mắt chàng trai cứ da diết đeo mang vỡ vụn. Chàng tiếc thương bóng dáng người thanh nữ không có đạo, khi bị gia đình mình cấm cản tình yêu. Họ mãi mãi không thể thành đôi, những đôi mắt buồn xứ đạo quê tôi, cứ thăm thẳm mãi trong u uất đau thương .Những giọt nước mắt trong veo rớt xuống, kết thành nấc thang trắng muốt lên thiên đàng. Giọt nước mắt thay cho lời thề ước, hẹn kiếp lai sinh mai sau sẽ có nhau .
May Lily em ơi.
sao khiêm nhường lặng lẽ
cúi đầu xếp hình thang
lặng dưới chân tượng Chúa
cả thánh đường cầu nguyện
giọt nước mắt hiến dâng.
May lily em ơi.
trắng suông màu trang nhã
thanh tao ngát một trời
vời vợi niềm kiêu hãnh
rũ ưu phiền trong veo
dâng niềm tin bất diệt .
GIPHY App Key not set. Please check settings