CHÙM THƠ ĐINH NGỌC DIỆP

(TRANG GIAO LƯU VĂN HỌC tuyển chọn và giới thiệu)

A/ Buổi sớm mai, gió còn vương lại một chút tàn dư của đêm mưa dữ dội, bầu trời chưa kịp trong xanh hẳn, và mọi thứ ngoài hiên nhà vẫn còn nhòe đi trong màn ẩm ướt. Lúc ấy, ta bỗng nhận ra điều mong manh nhất lại là điều kiên cường nhất: một chiếc lá non, mảnh mai như một hơi thở, vẫn bám chặt vào cành, ngẩng lên như chưa hề trải qua giông gió. Cảm giác ấy khiến lòng người khẽ chùng lại – hóa ra không phải lúc nào sức mạnh cũng mang dáng vẻ to lớn; đôi khi, chính sự mềm yếu và nhỏ bé lại lưu giữ được sự sống theo một cách nhiệm màu. Và trong sự thức tỉnh mơ hồ ấy, ta hiểu hơn về một điều giản dị: chỉ cần còn niềm tin, ngay cả những điều mong manh nhất cũng có thể nảy nở sau những cơn mưa.

MỘT NHÀNH NON RUN RẨY SAU MƯA

Cánh của sổ căn phòng anh ở
Nửa đêm đùng đùng giông gió đập tứ tung(*)
Sách trên giá vẫn bình an thư phòng đóng kín
Những câu thơ anh bay ra chia sẻ với đời

Khung cửa mở ban mai một nhành non ngơ ngác
Phép lạ nào nhành non sống sót sau mưa?
Hay chính bởi “Những bài thơ còn lại”(**)
Bật nẩy chồi trên cây lớn đung đưa?

Cây có trước ngôi nhà anh có
Trước cả khi nhà thơ cất tiếng khóc sơ sinh
Để còn mãi một nhành non run rẩy
Có bóng dáng căn nhà, quyển sách cũ và anh…

B/Một người đã rời đi, mang theo cả những giận hờn, để lại khao khát xốn xang. Có thể lời xua đuổi ngày nào chỉ là chiếc mặt nạ của tổn thương, và có thể, sự ra đi lại là cách ở lại sâu đậm nhất, ở lại trong mọi khoảng trống, trong những ban mai thiếu vắng ánh trăng, trong chiếc màn cửa treo gió và nước mắt. Khi yêu thương không cần lời mời mà vẫn quay về, ta chợt hiểu: có những người, một khi đã đến bằng cả trái tim, thì không gì có thể ngăn họ ở lại, kể cả sự lặng im.

 
GỬI…
(Tặng H.B.N)

1/ Bên kia sự sống là sự chết
Tan hòa nhau xương cốt sẽ tàn
Bên kia chết có là sự sống
Anh lỡ xúc phạm em, hờn giận đâu tan?


2/ Tàu chuối phật phờ đêm trở rét
Trong chăn ôm lạnh khát khao anh
Sáng ra trăng tuột trên nền đất
Gục đầu te tướp lá treo mành.


3/ Em sẽ đến. Không gì trở ngai
Em sẽ ở. Ngoài lời mời ở lại
Bởi em đi – là đi mãi
Bên ngoài lời xua đuổi của anh!

C/ Ta không cần ngước nhìn bầu trời để tìm kiếm khởi nguyên của thế giới mà chỉ cần cúi xuống mặt ao đục ngầu sau một trận mưa đêm. Trong đám rong rêu lay động, giữa những lớp bùn sẫm màu, sự sống vẫn thầm lặng diễn ra: một chuyển mình nhỏ, một cái quẫy đuôi bất ngờ, một đôi mắt bé xíu mở to dò xét cuộc đời. Không có tuyên ngôn nào được cất lên, không cần ngôn ngữ để định nghĩa sự tồn tại – chỉ có bản năng, nỗi sợ và khát vọng sống còn. Những vòng sóng nhỏ loang ra từ chỗ một con cá vừa lẩn đi, như thể nơi ấy vừa xảy ra một vụ nổ vô thanh, mở ra một vũ trụ riêng – giản dị, khốc liệt và nguyên sơ. Và đôi khi, chính từ đó, ta chợt hiểu một điều sâu sắc hơn mọi học thuyết: sự sống luôn bắt đầu từ những điều bé nhỏ nhất, âm thầm nhất, nhưng lại bền bỉ nhất trên cõi đời này.

 
VŨ TRỤ SINH RA TỪ Ổ CÁ ĐẺ TRONG AO

Vũ trụ sinh ra từ vụ nổ Big – bang
Sục sôi. Giãn nở và nguội
Sinh ra các tinh cầu, Quả đất –
Nôi của con người và muôn loài

Sao không là ngược lại
Tất cả sinh ra từ một ổ cá đẻ:
Cá Chuối mẹ vật mình nghiêng cả trăng sao
Sáng bảnh mắt
Ngạc nhiên nhìn đàn con li ti đầu đỏ

Cá con không vào trường mầm non
Lớn lên, không học vật lý, triết học
Chỉ học mẹ cách kiếm mồi
Cá lớn nuốt cá bé
Là nguyên lý của tự nhiên
Hay tự nhiên thành nguyên lý

Cá mẹ kiếm ăn cho mình và cho con
Tấn công con mồi bé
Lại chạy trốn vào hốc bùn
Ngụy trang vào rong rêu
Trước kẻ mạnh hơn

Khi trong ao không còn gì ăn được
Cá mẹ vượt biên lên bờ
Giả vờ nằm chết
Đợi đàn kiến li ti
Nối nhau, leo đầy mình, nhai, cắn
Kiến ăn cá

Bỗng cá mẹ quẫy ùm văng theo kiến xuống nước ao
Cá ăn kiến
Cũng thế. Ở quy mô các Quốc gia
Trên khắp địa cầu
Kẻ mạnh bao giờ cũng đúng
Một thế giới chết chóc. Hỗn độn.
Ngổn ngang điều khó hiểu
Nhưng thật hiển nhiên khi quy chiếu vào
Sự thật:
Cá lớn nuốt cá bé.

Vậy thì vụ nổ Big – bang mà làm gì
Quá phức tạp
Sinh ra một vũ trụ – một thế giới – một quả đất tròn
Chỉ để mọi thứ lao vào nhau
Cá lớn nuốt cá bé
Một mẹ cá trong ao
Cũng đẻ ra –
Cũng vận hành thế giới tương tự:
Trái đất sinh ra từ…ổ cá đẻ trong ao.

D/ Tự bao giờ, thơ không còn là tiếng nói, mà trở thành một dạng tồn tại khác, lặng lẽ, rớm máu và không cần âm thanh. Có người viết bằng ngôn từ, có người viết bằng im lặng, bằng những khoảng trống giữa hơi thở đứt đoạn và ánh mắt chan chứa điều không thể gọi tên. Khi sự sống bị chia đôi giữa khát vọng và định mệnh, con người ta vẫn bám víu vào thơ như một phần linh hồn cuối cùng chưa bị tổn thương. Thơ không cứu được ai, nhưng nó giữ cho con người không bị đánh mất chính mình, dù cổ họng cháy khô vì tia xạ, dù tay run rẩy cầm bút trong một buổi chiều đã sẫm màu hoàng hôn. Giữa thế giới nhiễu nhương những lớp mặt nạ, có những câu thơ sạm đen nhưng thật thà, vẫn dám trở lại là mình, lặng lẽ, yếu ớt, nhưng không bao giờ giả dối.
 
LÀ MÌNH
(Tặng Nhà thơ L.H)

Tôi mang tiếng là người khỏe mạnh
Đến cùng anh mang trọng bệnh trong người
Thơ vẫn viết, nhưng không nói được
Cổ sạm đen, tia xạ cắt ngang lời

Anh trở lại như trong trận đánh
Thơ chảy ngược vào trong lệ ứa ra ngoài
Yêu cùng cực hóa là viên nhựa đắng
Cây xoan đau thắt ruột đâm chồi

Đau hơn thế, tôi chẳng làm thơ nữa?
Sống giữa người, chỉ nhập nhoạng bóng thôi
Đau hơn thế, nếu thơ giả dối
Câu sạm đen, nham nhở máu cuộc đời

Thơ vẫn vậy nhưng anh không nói được
Cây bút – đàm rút ruột viết trời xanh!
Có một nửa trời ở nơi gốc rễ
Không xanh
khi trở lại là mình…

E/ Chiều đến như trò chơi trốn tìm của vũ trụ, khi ánh sáng không tắt hẳn, chỉ nép lại đâu đó trong một chiếc khuy vàng găm lên cây trứng cá, hay trốn vào làn má ai ửng đỏ sau buổi rong chơi. Con đường lẩn trong gân lá, như mạch máu của rừng, bò lên triền núi rồi trườn ra tận mép trời, nơi mái nhà con nít cài bím xanh và tiếng cười giấu lén dưới mái hiên. Một chiếc lá rơi tưởng như vô tình lại gợi nhớ bàn tay xưa cũ, từng nắm, từng buông, từng lần mối mọt cắn rỗng mà vẫn muốn níu giữ điều gì mong manh. Con đường trượt ngược qua thung, trôi vào con mắt đầy hoài nghi: Có? Không? Và rồi, như đứa trẻ rình sau gốc cây, bóng chiều bỗng nhảy ra Ú ÒA khiến lòng ta chợt thắt, như vừa bắt gặp điều thân thuộc lắm mà vẫn ngỡ ngàng.

CHIỀU

Ai găm mặt trời
Thành chiếc khuy trên cây trứng cá
Mịn má em liếc bạt chiều

Từ đâu, con đường gân lá
Len hẻm núi bò ra mép trời
Bím xanh nóc nhà giấu khuất

Chiếc lá buông rơi
Nhặt lại bàn tay mình mối đục
Co năm ngón trồi đỉnh đá
Tuột rơi gân lá sau thung
Dốc ngược con đường khởi từ con mắt
Có? Không?
Chợt bóng…ú oà!